«سرو ایران، کاج کریسمس، شب یلدا»

درخت سرو، نماد زندگی، جاودانگی، وقار و زیبایی است؛ درختی همیشه‌سبز در دل تاریکی و سوز و سرمای زمستان. سرو، به‌عنوان درختی پایدار، عامل پیوند انسان با زندگی، صبر و امید به آمدن بهار، رهایی از ظلمت و نجات از تاریکی بوده است.

در بسیاری از کشورهای دیگر، به‌ویژه در سرزمین‌های حوزه مسیحیت، همین نگاه نمادین به درخت کاج وجود دارد. یلدا، احتمالاً کهن‌ترین جشن تاریخ بشری است. این آیین، در طول هزاره‌ها و سده‌ها، متکثر شده و در قالب‌ها و نام‌های گوناگون، در فرهنگ‌ها و سرزمین‌های مختلف گرامی داشته شده است.

نیاکان ما در ایران باستان، در جشن گرامیداشت تولد نور ـ یلدا ـ درخت، نهال یا شاخه‌ای از سرو را تزیین می‌کردند. گفته شده است که این نماد، از طریق مهرپرستان (پیروان آیین میترائیسم) به روم و سپس به سراسر اروپا راه یافته است. ایرانیان، بیست‌وپنجم دسامبر را سالروز تولد میترا (مهر/خورشید یا خدای خورشید) می‌دانستند؛ همان روزی که بعدها به‌عنوان تاریخ تولد حضرت مسیح (ع) شناخته شد. شایان توجه است که یکی از القاب حضرت مسیح، «نور عالم» است.

یلدا و کریسمس ـ که هر دو دربردارنده تجربه‌ای زیبا، انسانی و پررمز و راز هستند ـ نماد پایان ظلمت، زایش نور و غلبه روشنایی بر تاریکی‌اند؛ و در معنای عمیق‌تر، نماد پیروزی معنویت و صلح بر مادیت و جنگ، و نیز تجدید عهد و تقویت پیوندهای انسانی.

شاید بتوان این شب را کنایه‌ای از تولد دو خورشید دانست: مهر و مسیح. شمع (نور)، درخت (سرو و کاج)، میوه، شیرینی و آجیل، همراه با جشن، شعر، سرود و پایکوبی، همگی بر این معنا دلالت دارند.

این جشن مهرورزی، پیوند و روشنایی، چهل روز ادامه می‌یابد و در چهلمین فراز، «شمع یلدا» به «مشعل سده» سپرده می‌شود.

فرصت را مغتنم دانسته، ضمن تبریک شب چله، کریسمس -تولد نور جهان- را به هم میهنان ارجمند مسیحی و به تمامی پیروان حضرت عیسی مسیح در سراسر عالم و به جهانیان با هر دین و آیین، تبریک گفته، صلح و سلامت برای همگان آرزو دارم.

مهراب رجبی
۱۴۰۴/۹/۲۸